1960 - Conny Kalkhoven

Mama heeft me op tafel gezet en doet een pas gestreken rode strik in mijn haar. Vandaag is het feest, gisteren ben ik drie geworden en eindelijk ga ik naar school! Nog niet naar de hele echte, mama zegt: 'Je mag naar de zusters van het driejarigenschooltje.' Grote broer zal me brengen, die eerste keer.

Aad wil eerst knikkeren op de Nieuwe Rijn, als de klok slaat moeten we opeens hollen. Hij trekt me over de Kraaierbrug, door donkere kromme steegjes. 'Schiet op, het is veel te laat!' We rennen zo hard we kunnen. Dan duwt hij me plotseling ergens naar binnen, roept 'Dag!' en de deur slaat dreunend achter me dicht.

Een hoge gang met langs de muur allemaal jassen. Er is niemand te bekennen. Aarzelend zet ik wat stappen naar de kapstok, schrik van het galmende geluid. Ik worstel met de stugge stof van m'n jas, één arm blijft steken in de mouw op mijn rug en ik probeer me driftig los te schudden. Dan lijkt die jas zomaar van me weg te zweven! Verbaasd kijk ik langs de plooien van een lange zwarte rok omhoog. Een lief gezicht met daar omheen een witte rand. Dit moet vast een zuster zijn! Ze hangt mijn jas op en pakt mijn hand. 'Kom maar kleintje, ben je nieuw vandaag?' Ze steekt haar hoofd om de hoek van een deur, zegt iets en geeft me een vriendelijk zetje naar binnen.

De zuster voor de klas heeft een blinkende gouden bril, waardoor ik haar ogen niet kan zien. Altijd hetzelfde liedje gromt ze, trekt me aan mijn arm op een soort trapje voor het bord, slaat dan kletsend met een stok op haar lessenaar. 'Kijk allemaal eens naar dit kind,' roept ze, 'voor het eerst op school en meteen al te laat!' Daar sta ik dan. Ik durf me niet te bewegen en laat mijn hoofd hangen. De kinderen joelen en lachen, ik plas een beetje in mn broek. De zuster trekt me weer van het trapje af, zet me aan een tafeltje. Er liggen wat blokjes op, nabibberend stapel ik ze op, leg ze naast elkaar, maak rijtjes. Het verveelt al snel. Om me heen glurend zie ik andere kinderen, elk alleen aan net zo'n tafeltje, het is dus niet voor straf ofzo.

 

Doodstil is het - niemand praat, niemand lacht meer. Mijn keel voelt dik, moet ik de hele tijd met die paar blokjes blijven spelen? De zuster loopt met ferme passen tussen de rijen door. Voorzichtig kijk ik over m'n schouder, en ontdek achter in de klas een lange tafel. Voorzichtig sta ik half op om het beter te kunnen zien. Een boerderij met dieren, een poppenwagen, alles heel klein! Een jongetje schuift een brandweerauto heen en weer, en een paar kinderen zijn aan het verven en plakken. Puzzels, een teddybeer, het mooiste speelgoed hebben ze daar!

Wat kunnen zusters stilletjes lopen! Zomaar opeens ligt er een hand op mijn schouder die me stevig omlaag duwt. 'Zitten jij!' Het mooie speelgoed is zo verleidelijk dat ik mijn angst vergeet. Ik wijs naar de grote tafel en vraag schor 'Mag ik ook daar spelen?' Zusters mond vertrekt, ze laat haar tanden zien. Lacht ze of is ze boos? Langzaam buigt ze naar me over en sist dan vlakbij mn gezicht: 'Had je moeder maar cénten moeten betalen!'

 

Even wacht ik nog, tot ze zich omdraait. Dan spring ik van m'n stoeltje en vlucht naar de deur, gooi 'em open, ren de lange gang door naar buiten. Mijn broek is nat, mijn jas ben ik vergeten. Al die kronkelsteegjes door blijf ik hollen, gelukkig herken ik de Kraaierstraat, de brug, het touwtje hangt uit de deur. Binnen gooi ik mijn hoofd tegen mama's schort en vertel snikkend wat er gebeurd is. Allebei haar handen liggen om mijn hoofd, haar buik ruikt heerlijk veilig naar chloor en boenwas. 'Blijf jij maar bij mama hoor puk, daar hoef je nooit meer heen!'.

Ze pakt de bezem die ze had laten vallen weer op, de knokkels van haar hand worden wit als ze de steel vastgrijpt. Met donkere ogen kijkt ze in de verte en gromt: 'Zijn ze nou helemaal belázerd!'