48 24 11 - Hugo Shapiro

Mijn moeder ziet niet dat ik de kamer van haar flat binnenkom. Ze zit midden in haar koninkrijkje van zes vierkante meter. Op de bank rechts van haar de nog te lezen boeken, kranten en tijdschriften. Links de mobiel, de agenda, de afstandsbediening en wat sudoku puzzels. Onder handbereik de kruk en de rollator. Op tafel een mok met cappuccino, voor de helft opgedronken. Een zilveren pen en allemaal kleine briefjes met opdrachten en karweitjes voor iedereen die langs komt. Haar gehoorapparaten. Midden op tafel een vaas met bloemen van het laatste bezoek. Ver buiten de grenzen van haar rijk staat de televisie aan.

Ze zit een beetje voor zich uit te staren. Ze ziet er anders uit dan anders. Ze keert haar hoofd in mijn richting. De uitdrukking van haar gezicht verandert als ik dichterbij kom. Signalerend, herkennend, glimlachend. Ik kus haar op haar oude wang en ruik iets van een soort klassiek luchtje. 'Ik ga eerst even de boodschappen uitpakken', zeg ik. Die boodschappen bestaan uit drie dozen met patisserie

produkten, een fles port en geld.

Ze zit op vier hoog en heeft een prachtig uitzicht op een bos en een tussen bomen en struiken half verscholen dal dat een keer per tien minuten een gele trein langs zuigt. Een gouden kooi, noemde een Limburgse zwager van me haar verblijf. Ze woont in een dorp met rustige rijke mensen. Met even dure als onopvallende kleren die ze wel tien jaar dragen.

 

Door haar vele verhuizingen naar kleinere lokaties zijn al haar rijke herinneringen ingedampt tot een smalle representatieve selectie. Veel brieven en fotos van kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen. Mijn vader, intussen behoorlijk verbleekt in de zilveren lijst. Herinneringen aan vakanties in de bergen en in Engeland. Kasten vol muziek en boeken over musea. De tijden van oorlogen, notabelen, dienstbodes en - een nu niet meer bestaande - gemakkelijke toegang tot luxe.

'Gisteren kreeg ik bezoek van een mevrouw van de thuiszorg, een soort manager', vertelt ze. 'Ze wilde weten hoe het ging, of de hulpen het goed deden en of er nog wensen waren.' Ze voelt even aan haar hoofd. 'Toen ze net binnen was zei ze: ik noem drie getallen van twee cijfers en als ik wegga vraag ik aan u of u ze nog weet: achtenveertig, vierentwintig elf.' 'Aha', zei ik. Dat is zeker een primitieve dementie test. 'Ze ging na een half uurtje weg. Leuke vrouw. Natuurlijk vroeg ze of ik de getallen nog wist. De eerste twee wist ik nog, de derde was ik vergeten. Maar ik was wel geslaagd voor de test, zei ze.'

Als ik op kijk zie ik dat ze onbeweeglijk is, stil zit, met haar ogen dicht. Doodstil heet dat. God, als ze maar niet echt dood is, denk ik. Dat is altijd mijn grote angst geweest. Ik ga op bezoek en ik tref haar dood op de bank aan. Wat moet ik doen, wie moet ik bellen. Maar haar borst beweegt licht op en neer. Ze doet haar ogen weer open en lacht een beetje. Maar achter haar ogen lijkt iets uitgegaan.

'Waar heb je mijn pen gelaten?', vraagt ze in paniek. 'Nou is ie voor altijd weg. Of gestolen. Er komen ook zo veel verschillende mensen in huis.' Ik kijk. Hij is gevallen. 'Daar. Ik raap hem wel op.' Ze zwijgt even. 'Weet je', zegt ze. 'Ik heb altijd honderd duizenden kleine beeldjes van mijn leven in mijn hoofd zitten. Nu zijn er wel duizend weg. Ik denk misschien wel drie duizend. Ik weet het niet. Ik zit opeens in een heel andere wereld. Het is naar.' Ze valt weer even in slaap. Het eerste wat ze zegt als ze haar vreemde ogen weer open doet is: 'Vind je dat ik nu nog een ontbijtje moet maken of niet?'

 

Rond half drie sta ik in de lift. Achtenveertig vierentwintig twaalf, zeg ik tegen mezelf. Ik weet het nog. Vraag me nog steeds af wat ze bedoelde met moet ik nu nog een ontbijtje maken? Ik ben vanmorgen vergeten om een ontbijt te maken. Of: Waarom zou ik eigenlijk nog ontbijten?